Samenwerken op gebieden die van belang zijn
In de beginfase concentreren we ons op vier gebieden die onmiddellijke voordelen opleveren, niet alleen voor het klimaat en het milieu, maar ook voor de gezondheid en het welzijn van burgers: groene gebieden, groene mobiliteit, groene gebouwen en groene banen.
Het toepassingsgebied van het pact ligt nog open en zal zich ontwikkelen naargelang van de behoeften en bijdragen van de deelnemers.
EU-maatregelen op het gebied van klimaat en duurzaamheid
De EU neemt maatregelen op vele fronten, via wetgeving, beleid en programma’s. Hieronder vindt u enkele voorbeelden.
Klimaatactie
De EU streeft ernaar klimaatneutraal te zijn tegen 2050: een economie te worden die geen broeikasgassen uitstoot.
Deze doelstelling vormt de kern van de Europese Green Deal en strookt met de verbintenis van de EU tot mondiale klimaatactie in het kader van de Overeenkomst van Parijs. We hebben zelfs een voorstel gedaan voor een Europese klimaatwet om deze politieke belofte om te zetten in een wettelijke verplichting.
Om dit ambitieuze doel te bereiken willen we onze klimaat- en energiedoelstellingen voor 2030 aanscherpen. Met ons klimaatdoelstellingsplan 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen worden teruggebracht tot minstens 55% onder het niveau van 1990.
EU-wetgeving en -beleid:
- EU-regeling voor de handel in emissierechten (EU-ETS) om de broeikasgasemissies in de energiesector, de industrie en de luchtvaart in de EU terug te dringen
- nationale doelstellingen voor sectoren zonder emissiehandel, zoals vervoer, gebouwen en landbouw
- zorgen dat onze bossen en het bodemgebruik bijdragen aan de bestrijding van klimaatverandering
- verminderen van de uitstoot van broeikasgassen in het vervoer, bijvoorbeeld via de CO2-emissienormen voor voertuigen
- stimuleren van energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en governance van het energie- en klimaatbeleid van de EU-landen
- promoten van innovatieve koolstofarme technologieën
- uitfaseren van klimaatonvriendelijke gefluoreerde broeikasgassen
- beschermen van de ozonlaag
- aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering
- financieren van klimaatactie
We werken actief samen met andere landen en regio’s om de klimaatdoelen van de Overeenkomst van Parijs te halen en we zijn de grootste donor van internationale klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden, zodat ook zij de klimaatverandering kunnen aanpakken.
Zie ook:
Biodiversiteit
Het is tijd om onze verstoorde relatie met de natuur te herstellen. De klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit en verwoestende pandemieën geven ons een duidelijk signaal.
De EU-biodiversiteitsstrategie moet zorgen voor herstel tegen 2030 door:
- 20 miljard euro per jaar vrij te maken uit verschillende bronnen, waaronder EU-, nationale en particuliere fondsen
- ten minste 30% van het land en 30% van de zee in Europa tot beschermd gebied te maken
- aangetaste ecosystemen in heel Europa te herstellen
- tussen nu en 2030 drie miljard bomen te planten
- tussen nu en 2030 het gebruik en de schadelijkheid van pesticiden te halveren
- de EU tot wereldleider te maken bij de aanpak van de wereldwijde biodiversiteitscrisis
Zie ook:
- EU-milieumaatregelen
- Natura 2000
- LIFE-programma
- Groene Week
- Kenniscentrum voor biodiversiteit
- Informatiecentrum bestuiving
- EU4Ocean

Duurzame voedselsystemen
De "van boer tot bord”-strategie van de EU moet Europeanen toegang bieden tot gezond, betaalbaar en duurzaam voedsel:
- het milieu beschermen en de biodiversiteit in stand houden
- het gebruik van chemische en gevaarlijke pesticiden tussen nu en 2030 halveren
- klimaatverandering aanpakken
- zorgen voor een eerlijk economisch rendement in de bevoorradingsketen
- het aandeel biologische landbouw tussen nu en 2030 verhogen tot 25%
Zie ook:
- EU-maatregelen op het gebied van voedsel, landbouw en visserij
- EU-platform inzake voedselverlies en -verspilling
- Biologische landbouw
- Europees netwerk voor plattelandsontwikkeling
- Platform BlueInvest
- Missiegebied Horizon Europa: bodemgezondheid en levensmiddelen
Schone energie
Een koolstofvrije economie in de EU is cruciaal om onze klimaatdoelstellingen te kunnen behalen.
Daarbij zijn de belangrijkste uitgangspunten:
- voorrang geven aan energie-efficiëntie en de energiesector grotendeels baseren op hernieuwbare energiebronnen
- zorgen voor betaalbare energievoorziening in de EU
- een volledig geïntegreerde, gekoppelde en gedigitaliseerde EU-energiemarkt tot stand brengen
De EU-strategieën voor energiesysteemintegratie en waterstof zullen de energiesector efficiënter en onderling gekoppeld maken, met twee doelen: een schonere planeet en een sterkere economie.
Dit is essentieel voor de Europese doelstelling om in 2050 klimaatneutraal te zijn, aangezien het energiesysteem 75% van onze broeikasgasemissies vertegenwoordigt.
Zie ook:
- EU-maatregelen op het gebied van energie
- Europees Platform voor energie-efficiëntie (E3P)
- Burgemeestersconvenant voor klimaat en energie
- Waarnemingspost voor energiearmoede
- Schone energie voor de EU-eilanden
- Investeringsfora voor duurzame energie
- Burgerfora inzake energie
- Energiegemeenschappen

Duurzame industrie
Om onze milieu- en klimaatdoelstellingen te halen moeten we ons industriebeleid baseren op een circulaire economie.
De Europese industriestrategie zal de groene transformatie ondersteunen door:
- de ontwikkeling te stimuleren van nieuwe markten voor klimaatneutrale en circulaire producten
- te moderniseren en kansen binnen en buiten de EU te benutten om vooruitgang en toekomstige welvaart te waarborgen
- energie-intensieve industrieën zoals staal en cement koolstofarm te maken
Het EU-actieplan voor de circulaire economie pleit voor duurzame producten waarbij besparing en hergebruik van grondstoffen belangrijker zijn dan recyclage. Er worden minimumeisen vastgesteld om te voorkomen dat milieuonvriendelijke producten op de EU-markt terechtkomen. Valse milieuclaims worden aangepakt.
De nadruk zal liggen op sectoren die veel grondstoffen verbruiken, zoals textiel, bouw, elektronica en kunststoffen.
Zie ook:
- EU-milieukeur
- Energielabel en ecologisch ontwerp
- Stakeholdersplatform voor de circulaire economie
- Alliantie voor een circulaire kunststofeconomie
- Onderbouwing van milieuclaims
- Europese milieuprijzen voor bedrijven
- Milieubeheer- en milieuauditsysteem (EMAS)
- Europees kenniscentrum voor efficiënt hulpbronnengebruik
Bouwen en renoveren
Gebouwen vertegenwoordigen ongeveer 40% van het energieverbruik in Europa, maar jaarlijks wordt slechts 1% van de gebouwen energiezuiniger gemaakt door renovatie. Daarnaast worden bij de bouw, het gebruik en de renovatie van gebouwen veel energie en grondstoffen gebruikt, waaronder zand, grind en cement.
De Renovatiegolf moet het jaarlijkse energierenovatiecijfer in de komende tien jaar verdubbelen:
- betere levenskwaliteit van bewoners en gebruikers van het gebouw
- minder Europese broeikasgasemissies
- tot 160 000 groene banen extra in de bouwsector
Aangezien bijna 34 miljoen Europeanen het zich niet kunnen veroorloven om hun huis te verwarmen, biedt renovatie ook een groot deel van de oplossing voor energiearmoede. Renovatie komt ten goede aan de gezondheid en het welzijn van kwetsbare mensen, terwijl hun energierekening daalt.
Zie ook:
- Energie-efficiënte gebouwen
- Waarnemingscentrum voor het gebouwenbestand
- Nieuw Europees Bauhaus
- Slimme financiering voor slimme gebouwen
- Level(s)

Duurzame mobiliteit
Vervoer is verantwoordelijk voor een kwart van de broeikasgasemissies in de EU en die uitstoot blijft stijgen.
In het kader van de Europese Green Deal wil de Commissie de vervoersemissies tussen nu en 2050 met 90 % reduceren door:
- de emissiehandel uit te breiden tot de zeevaart
- gratis emissierechten voor luchtvaartmaatschappijen te beperken
- tussen nu en 2025 1 miljoen openbare laad- en tankstations te installeren voor de verwachte 13 miljoen emissiearme en emissievrije voertuigen op de Europese wegen
- vervoer per spoor of over water voor goederenvervoer te stimuleren
- 2021 aan te wijzen als Europees Jaar van de spoorwegen om het spoor te promoten als duurzaam, innovatief en veilig vervoersmiddel
- emissies van het luchtvervoer met 10 % te doen dalen via het gemeenschappelijk Europees luchtruim, zonder extra kosten voor consumenten en bedrijven
Zie ook:
- EU-maatregelen voor schoon (stads)vervoer
- Civitas
- Europese mobiliteitsweek
- Instrument voor groen rijden
- Platform Clean Bus Europe
- Regels voor toegang tot steden
- Vervoersonderzoek en innovatiemonitoring
Een einde maken aan vervuiling
Vervuiling schaadt onze gezondheid en ons milieu. Het is de belangrijkste milieugerelateerde oorzaak van mentale en fysieke gezondheidsproblemen en voortijdig overlijden, met name bij kinderen, mensen met bepaalde medische aandoeningen en ouderen.
Daarnaast is het een van de belangrijkste oorzaken van het verlies van biodiversiteit. Door vervuiling zijn ecosystemen minder goed in staat tot CO2-opslag en herstel.
- Met het actieplan om de vervuiling tot nul terug te brengen willen we vervuiling van lucht, water, bodem en consumentenproducten voorkomen en verhelpen en we integreren deze ambitie in alle beleidsterreinen.
- De methaanstrategie heeft tot doel de temperatuurcurve tussen nu en 2050 af te buigen, de luchtkwaliteit te verbeteren en de wereldwijdende leidende rol van de EU in de strijd tegen klimaatverandering te versterken.
- De strategie voor duurzaam gebruik van chemische stoffen bouwt voort op de geavanceerde Europese wetgeving inzake chemische stoffen om burgers en het milieu beter te beschermen en de ontwikkeling van veilige en duurzame chemische stoffen te stimuleren.
Zie ook:
Duurzame financiering en investeringen
We willen de doelstellingen van de Europese Green Deal ondersteunen door naast overheidsgeld particuliere middelen te investeren in de transitie naar een klimaatneutrale, klimaatbestendige, hulpbronnenefficiënte en rechtvaardige economie.
De financiële sector kan helpen bij het:
- heroriënteren van investeringen naar duurzamere technologieën en bedrijven
- financieren van duurzame groei op lange termijn
- creëren van een koolstofarme, klimaatbestendige en circulaire economie
We onderzoeken momenteel hoe duurzaamheidsoverwegingen kan worden verweven in ons financiële beleidskader om financiering voor duurzame groei vrij te maken.
Zie ook:
- Investeringsplan voor de Europese Green Deal
- Europees Fonds voor strategische investeringen
- Platform voor duurzame financiering
- EU-taxonomie voor duurzame activiteiten
- EU-norm voor groene obligaties
Een eerlijke transitie
De transitie naar een duurzame en klimaatneutrale economie moet eerlijk verlopen en niemand aan zijn lot overlaten.
Sommige gebieden die sterk afhankelijk zijn van winningsindustrieën en de daarmee samenhangende energieproductie en koolstofintensieve industrieën, moeten hun economie herstructureren en/of diversifiëren, de sociale cohesie in stand houden en de getroffen werknemers en jongeren (om)scholen zodat zij klaar zijn voor de arbeidsmarkt.
Om gerichte steun te verlenen voor de specifieke uitdagingen in deze regio’s heeft de Commissie het mechanisme voor een rechtvaardige transitie ingesteld.
Zie ook:
Steden en regio’s:
Europese regio’s zullen steeds meer te maken krijgen met de gevolgen van de klimaatverandering. Er moeten maatregelen worden getroffen in steden, dorpen en plattelandsgebieden in heel Europa, wil de groene transitie een succes worden.
Zie ook:
- EU-maatregelen voor regionale en stedelijke ontwikkeling
- Samenwerking tussen landen en regio’s
- Europese Week van regio’s en steden
- Regionale campagnes
- Steden en stedelijke ontwikkeling
- Stedelijke agenda voor de EU
- Living-in.eu
- Missiegebied Horizon: Klimaatneutrale en slimme steden
Onderzoek en innovatie
Onderzoek en innovatie spelen een cruciale rol in onze aanpak van de klimaatverandering.
Dankzij Europees en internationaal onderzoek weten we inmiddels aanzienlijk meer over de oorzaken van de klimaatverandering. Nu moeten we dringend de gevolgen van klimaatverandering in kaart brengen en voorspellen en doeltreffende antwoorden daarop bieden.
Zie ook:
- EU-steun voor onderzoek en innovatie op het gebied van klimaatactie
- Horizon 2020: Milieu- en klimaatactie
- Horizon Europa
- Copernicus – de Europese blik op aarde
- Europees dataportaal
Internationaal optreden
De EU pakt wereldwijde uitdagingen op het gebied van duurzaamheid binnen en buiten Europa aan.
Zie ook: